در حوزه تغذیه دام، طیور، آبزیان و زنبورعسل تأمین عناصر مورد نیاز گله ها از منابع معدنی (نمکی) انجام می پذیرد. به دلیل جذب کم نمک های معدنی، غالباً باید مقادیر زیادی از این ترکیبات به جیره غذایی افزوده شود که بخش زیادی از آن از طریق مدفوع حیوان خارج شده و موجب آلودگیهای زیست محیطی میگردد. به علاوه بررسیها نشان می دهد که رسانش عناصر معدنی در قالب این ترکیبات موجب آسیبهای گوناگون در سطح بیومولکولهای بدن (پروتئینها، چربیها و اسیدهای نوکلئیک) میگردد.
منابع آلی عناصر معدنی، به خصوص کلات های اسید آمینه ای، جذب بهتری داشته و اثرات آسیب زننده ندارند، اما به دلیل ثبات کم در برابر تغییرات شیمیایی و فیزیکی محیط، دچار تغییرات ساختاری می گردند. به علاوه، علیرغم گذشت بیش از ده ها سال از حضور فناوری کلاتها و وجود انواع مکمل های آلی محتوی عناصر معدنی، مقرون به صرفه نبودن مصرف آنها موجب شده است که سهم اندکی از بازار را به دست آورند و به همین دلیل بسیاری از فعالان حوزه دام، طیور، آبزیان و زنبورعسل تمایلی به استفاده از این ترکیبات در جیره حیوانات پرورشی ندارند.
“فناوری کلات های پیشرفته” (متعلق به شرکت دانش بنیان صدور احرار شرق) یک تحول بزرگ در علم شیمی است که خروجی آن سنتز ساختارها در شاخههای گوناگون علوم از جمله دام، طیور، آبزیان و زنبورعسل است. این فناوری برای اولین بار در جهان با نام “Chelate Compounds” در اداره ثبت اختراعات آمریکا و ایران به نام مهندس محمدحسن نظران به ثبت رسیده است. در فناوری “کلاتهای پیشرفته” با استفاده از روش خودچینی (Self-Assemble)، کلاتهایی تولید میگردند که از جذب و کارایی بسیار بالاتری در مقایسه با ساختارهای پیشین برخوردارند. در حوزه دام، طیور، آبزیان و زنبورعسل بر اساس این فناوری، مکمل های کلاته معدنی خوراک به عنوان نسل جدید مکمل ها تولید شده اند. به دلیل وجود ساختار کلات پیشرفته در مکمل های بن زا، جذب آن ها بسیار بهتر و مؤثرتر از مکمل های معدنی و نیز انواع مکمل های آلی و کلاته موجود صورت میگیرد. مکمل های کلاته معدنی خوراک دام، طیور، آبزیان و زنبورعسل بنزا نه تنها فاقد محدودیتها و مشکلات ناشی از مصرف مکمل های معدنی و کلاته رایج هستند، بلکه بسیار مقرون به صرفه بوده و از طریق ایجاد تعادل مناسب در سیستم متابولیکی موجود زنده، ویژگی های مطلوب کمی و کیفی گله را به طور همزمان افزایش و ویژگی های نامطلوب را کاهش می دهند. به عبارت دیگر، افزایش عملکرد و کیفیت شاخصه های تولید و کاهش هزینه های جانبی با مصرف محصولات بنزا موجب شده است که سودآوری استفاده از این مکمل ها چندین برابر هزینه صرف شده برای خرید آن ها باشد . به همین دلیل، مکمل های بنزا نسل جدید مکمل های خوراک دام، طیور، آبزیان و زنبورعسل هستند که برای اولین بار، ساختارهای کلاته مقرون به صرفه و سودآور را به این صنعت معرفی کرده اند.
مشخصات مکمل های کلاته معدنی خوراک دام، طیور و آبزیان و زنبورعسل بن زا

- خاصیت sustained Release یا رهایش پایدار
- پایداری در بازه وسیعی از تغییرات فیزیکی و شیمیایی (pH، EC و …)
- خلوص در مقیاس تولید انبوه
- درصد عناصر تضمین شده در محصول
- عدم ایجاد آلودگی های زیست محیطی و سازگاری با محیط زیست و سیستم های زنده
- اولین مکمل های محتوی عناصر نافلزی (ید، فسفر و …) در شکل کلاته
- مقرون به صرفه گی و نسبت فایده به هزینه چندین برابری
فواید مصرف مکمل های کلاته معدنی بن زا
- جذب بیشتر و مؤثرتر نسبت به نمک های معدنی و سایر مکمل های کلاته موجود
- عدم آسیب به بیومولکول ها
- افزایش راندمان تولید در گله های دام، طیور و آبزیان، زنبورعسل (افزایش تولید شیر، وزن زنده، تخم مرغ، شاخصه های تولید مثلی و …)
- افزایش مقاومت در برابر تنش های دمایی، محیطی و روانی
- افزایش مقاومت در برابر بیماری ها و کاهش تلفات (کاهش نیاز به داروها و آنتی بیوتیک ها، تولید فرآورده های دامی سالم)
- کاهش هزینه ها و افزایش راندمان تولید
- بهبود کیفیت تولیدات (غنی سازی، افزایش درصد چربی شیر، بهبود کیفیت گوشت و …)

- بسته به شرایط فیزیولوژیکی و احتیاجات حیوان، گونه، شرایط فارم، فصل، مقدار و روش مصرف، شرایط محیطی و … یکی از نتایج فوق حاصل و سوداوری این محصولات محقق می گردد.
برتری مکمل های کلاته معدنی بن زا بر سایر انواع مکمل های کلاته
مکمل های کلاته بر پایه هیدروکسی ها یا اسیدهای آمینه | مکمل های کلاته معدنی بن زا | شاخصه های مورد مقایسه |
تکنولوژی قدیمی و فاقد نوآوری | دارای ثبت اختراع در اداره ثبت اختراعات و علائم تجاری آمریکا (USPTO) | ثبت اختراع |
پایداری حداکثر تا 6 ماه | پایداری در دمای 20 درجه سانتی گراد و رطوبت 60 درصد تا 24 ماه | مطالعات پایداری (عمر قفسه ای) |
4.5 درصد تخریب تا دمای 100 درجه سانتی گراد | 2 درصد تخریب تا دمای 100 درجه سانتی گراد | ثبات حرارتی |
تفکیک اجزای کیلاته بیش از 80 درصد در PHهای مختلف | تفکیک اجزای کیلاته کمتر از 10 درصد در PHهای مختلف | ثبات ساختاری و Dissolution |
حلالیت جزیی در آب و شیر حاوی پپتیدها و فیلرهای نامحلول | حلالیت کامل در آب و شیر ترکیب خالص بدون فیلر و ترکیبات نامحلول | حلالیت |
عدم افزایش عملکرد و فاقد توجیه اقتصادی در: 1- حوزه پرورش زنبور عسل، آبزیان، دام سبک و … 2- کل دوره پرورش طیور و دام سنگین | دارای توجیه اقتصادی و قابل استفاده در: 1-حوزه پرورش زنبور عسل، آبزیان، دام سبک و … 2- کل دوره پرورش طیور و دام سنگین | مقرون به صرفه گی |
بهبود یک یا به ندرت چند شاخصه محدود در مقادیر اندک | بهبود معنادار و چشمگیر همزمان شاخصه های متابولیکی، ایمنی، تولید مثلی و … | جامعیت اثر گذاری |
مخلوطی از کلات عناصر در ساختار مجزا | یکپارچگی چندین عنصر کلات شده در ساختار واحد | جامعیت عناصر |